ولادت حضرت مهدي صاحب الزمان ( ع ) در شب جمعه ،
نيمه شعبان سال 255يا 256هجري بود پس از اينكه دو قرن و اندي از هجرت پيامبر ( ص ) گذشت ،
و امامت به امام دهم حضرت هادي ( ع ) و امام يازدهم حضرت عسكري ( ع ) رسيد ،
كم كم در بين فرمانروايان و دستگاه حكومت جبار ، نگراني هايي پديد آمد . علت آن اخبار
و احاديثي بود كه در آنها نقل شده بود : از امام حسن عسكري ( ع )
فرزندي تولد خواهد يافت كه تخت و كاخ جباران و ستمگران را واژگون خواهد كرد و عدل و داد
را جانشين ظلم و ستم ستمگران خواهد نمود . در احاديثي كه
بخصوص از پيغمبر ( ص ) رسيده بود ، اين مطلب زياد گفته شده و به گوش زمامداران رسيده بود در
زمان يعني هنگام تولد حضرت مهدي ( ع ) ، معتصم عباسي ، هشتمين
خليفه عباسي ، كه حكومتش از سال 218هجري آغاز شد
، سامرا ، شهر نوساخته را مركز حكومت عباسي قرار داد اين انديشه -
كه ظهور مصلحي پايه هاي حكومت ستمكاران را متزلزل مي نمايد
و بايد از تولد نوزادان جلوگيري كرد ، و حتي مادران بيگناه را
كشت ، و يا قابله هايي را پنهاني به خانه ها فرستاد تا از زنان باردار
خبر دهند - در تاريخ نظايري دارد . در زمان حضرت ابراهيم ( ع ) نمرود چنين كرد .
در زمان حضرت موسي ( ع ) فرعون نيز به همين روش عمل نمود .
ولي خدا نخواست . همواره ستمگران مي خواهند مشعل حق را خاموش كنند ،
غافل از آنكه ، خداوند نور خود را تمام و كامل مي كند ، اگر چه كافران
و ستمگران نخواهند در مورد نوزاد مبارك قدم حضرت امام حسن عسكري ( ع )
نيز داستان تاريخ به گونه اي شگفت انگيز و معجزه آسا تكرار شد
امام دهم بيست سال - در شهر سامرا - تحت نظر و مراقبت بود ،
و سپس امام يازدهم ( ع ) نيز در آنجا زير نظر و نگهباني حكومت به سر ميبرد
به هنگامي كه ولادت ، اين اختر تابناك ، حضرت مهدي ( ع ) ، نزديك گشت ،
و خطر او در نظر جباران قوت گرفت ، در صدد بر آمدند تا از پديد آمدن اين نوزاد جلوگيري كنند ،
بنا به اخبار و روایات شیعه غیبت آن حضرت دو بار صورت گرفته است.
دوران غیبت نخست را که تا سال 329 هـ ق ادامه داشت دوران غیبت
صغرا یا دوره نیابت خاصه می نامند.
و اگر پديد آمد و بدين جهان پاي نهاد ، او را از ميان بردارند
بدين علت بود كه چگونگي احوال مهدي ، دوران حمل و سپس تولد او ،
همه و همه ، از مردم نهان داشته مي شد ،
جز چند تن معدود از نزديكان ، يا شاگردان و اصحاب خاص امام حسن
عسكري ( ع ) كسي او را نمي ديد . آنان نيز مهدي را گاه بگاه
مي ديدند ، نه هميشه و به صورت عادي.
شيعيان خاص ، مهدي ( ع ) را مشاهده كردند
در مدت 5 يا 4 سال آغاز عمر حضرت مهدي كه پدر بزرگوارش حيات داشت ،
شيعيان خاص به حضور حضرت مهدي ( ع) مي رسيدند از جمله چهل تن به محضر امام يازدهم رسيدند
و از امام خواستند تا حجت و امام بعد از خود را به آنها بنماياند تا او را بشناسند ،
و امام چنان كرد آنان پسري را ديدند كه بيرون آمد ، همچون پاره ماه ، شبيه به پدر خويش
. امام عسكري فرمود : " پس از من ، اين پسر امام شماست ،
و خليفه من است در ميان شما ، امراو را اطاعت كنيد ، از گرد رهبري
او پراكنده نگرديد ، كه هلاك مي شويد و دينتان تباه مي گردد
.